De bblthk Wageningen waakt ervoor dat alle Wageningse bevolkingsgroepen toegang houden tot het vrije debat.
De bblthk speelt een bredere rol in de Wageningse cultuur dan alleen het uitlenen van boeken. Afgelopen vrijdag bijvoorbeeld werd er de expositie Tijd voor Tapijten van stichting De Vrolijkheid geopend. De tapijten zijn ontworpen door kunstenaars met een vluchtelingenachtergrond, en gemaakt door families uit AZC’s. Ook organiseerde de bblthk vrijdag een workshop ‘Spelletjes, liedjes en versjes’, voor baby’s en hun (groot)ouders.
Middenklassen
Directeur Sjaak Driessen: ‘Het zijn vooral de middenklassen en lagere inkomensgroepen die hier komen. De hogere klasse zien we minder. Dat is het mooie aan de bibliotheek: de samenleving dreigt steeds verder uiteen te vallen in groepen met verschillende achtergronden. Wij brengen al die groepen bij elkaar door ze te inspireren met allerlei vormen van cultuur en kennis. De bibliotheek is een van de weinige publiek toegankelijke gebouwen in Wageningen. Er zijn veel Wageningers die hier regelmatig zitten, bijvoorbeeld om kranten te lezen of om rustig te studeren.’
Streekromans en Sartre
Natuurlijk is de bblthk ook nog steeds dé plek om, voor weinig geld, de mooiste boeken, films en cd’s te lenen. Je kunt er kiezen uit 50.000 boeken, van allerlei stromingen en voor ieder wat wils. Voor wie van Sartre houdt, voor wie weg wil dromen bij een streekroman, voor wie meer over dinosauriërs wil weten en voor wie zijn bakkunsten wil verfijnen: de boeken staan er gewoon. ‘Met lezen en genieten van cultuur’, zegt Sjaak Driessen, ‘vergroot je je voorstellingsvermogen. Boeken en muziek brengen je op gedachten en ideeën waar je nog niet eerder op was gekomen. Ze laten je emoties ervaren waar je je nog niet van bewust was. Als mensen niet meer lezen, of als de vrijheid van schrijvers aan banden wordt gelegd, zul je zien dat politieke dogma’s aan kracht winnen. Uiteindelijk is dat een gevaar voor de samenleving.’
De waarheid spreken
Het vrije woord in de meest ruime betekenis staat in de bblthk centraal. Sjaak: ‘Je mag hier liegen en de waarheid spreken. Wij gaan niet censureren. Bijvoorbeeld als wij persoonlijk een populair boek over voeding onzin vinden, maar we weten dat een bepaalde groep Wageningers dat graag leest, schaffen we het aan. Wel brengt zo’n boek ons dan op het idee om een er een activiteit over te organiseren met de schrijver en bijvoorbeeld een onderzoeker van Wageningen UR.’
Zelf boeken inscannen
In 2014 moest de bblthk bezuinigingen. Maar dat is goed opgevangen door onder andere bezoekers zelf hun boeken te laten inscannen, en door bij activiteiten meer menskracht te vragen van organisaties die de activiteit mee-organiseren. Het resultaat is dat de bibliotheek nu meer doet. Stond de teller bij de deur eind 2005 nog op 112.000 bezoeken, in 2016 waren het er ruim 240.000, met dat jaar zo’n 22.000 unieke bezoekers. Dankzij de nieuwe inrichting, met een houten tribune voor 150 mensen en een ruim podium, is het voor organisaties ook heel aantrekkelijk geworden om met de bblthk een voorstelling of debat te organiseren.
(Digi)Taalhuis
De bblthk doet veel moeite om álle bevolkingsgroepen te laten genieten van kennis en kunst, ook de laaggeletterden. ‘Begin dit jaar zijn we gestart met het (Digi) Taalhuis’, vertelt Jac. ‘Vrijwilligers ondersteunen op vrijdagavonden mensen die vragen hebben op het gebied van taal, rekenen of computers. Ook gaan we naar lagere scholen om de taalgevoeligheid van kinderen te vergroten met gedichten, verhalen en muziek.’ Steeds meer werkt de bblthk in projecten met meerdere organisaties samen. Het (Digi)Taalhuis bijvoorbeeld, wordt door acht organisaties gedragen waaronder onderwijsinstelling ROCA12, Solidez , VluchtelingenWerk, Vrijwilligerscentrum, ’t Gilde en de Gemeente Wageningen.
Verbinding stad-universiteit
De bblthk legt ook verbindingen tussen de stad en de universiteit. ‘Vier jaar geleden zijn we al begonnen met de zondaguniversiteit waarbij onderzoekers lezingen houden voor de Wageningse bevolking’, vertelt hij. ‘De tribune zit vaak overvol.’ In oktober starten we met kindercolleges En ook de zogenoemde WUR-talks worden voortaan deels in de bibliotheek gehouden.
Meer kunstenaars van buiten
Sjaak Driessen heeft wel een wens. ‘Wageningen zou vaker activiteiten en tentoonstellingen met kunstenaars van buiten moeten organiseren. Voor het Belmonte festival in juni had hij bewust twee Surinaamse kunstenaars uit Amsterdam naar Wageningen gehaald om er hun vernieuwende theatrale poëzievoorstelling ‘Haar’ uit te voeren. Nu denkt hij erover een literair festival te organiseren met jonge Nederlandse en Duitse schrijvers. ‘Wil je van Wageningen echt een internationale stad maken, dan moet je zorgen voor een open cultuur, met in je programmering ook continu invloeden van kunstenaars en kunstenmakers van buiten Wageningen.’
